رونمایی کتابهای "رویش‌های نو از دیار کهن" و "جستاری در باره فدرالیسم" در تاریخ ۱۵ سرطان 1402 در سالن اجتماعات مجمتع امین با حضور علما، طلاب، دانشجویان، نمایندگان دفاتر برخی از مراجع، معاونت پژوهشی جامعه المصطفی العالمیه و رئیس اداره اتباع قم و... توسط بنیاد اندیشه و شورای علما و طلاب بامیان برگزار شد. این کتاب‌ها توسط بنیاد اندیشه در بهار سال ۱۴۰۲ چاپ و منتشره شده است. در این رویداد علمی- فرهنگی که در تقارن با عید غدیر قرار داشت، سخنرانان محفل پیرامون هر دو مناسبت سخن گفتند که اینک به صورت مختصر گزارش آن ارائه می‌گردد.
نخست داکتر امان الله فصیحی یکی از اعضای بنیاد اندیشه و معاون مدیر مسئول فصلنامه اندیشه معاصر به معرفی بنیاد اندیشه و کارکردهای آن از سال تاسیس (۱۳۹۴) تا کنون سخن گفت و آمار اجمالی از کارهای علمی فرهنگی بنیاد در این مدت کوتاه ارائه کرد. وی گفت بنیاد اندیشه به ریاست استاد سرور دانش علی‌رغم عمر کم تا کنون کارهای ماندگار و بزرگی در حوزه علمی ـ فرهنگی انجام داده است که برخی از آن‌ها عبارتند از:
۱. انتشار فصلنامه‌ها و مجلات: چاپ و نشر چند عنوان فصلنامه وزین از جمله اندیشه معاصر که آخرین شماره آن شماره بیست و دوم بود که در بهار سال ۱۴۰۰ منتشر شد. فصلنامه ادبیات معاصر که در حوزه ادبیات و هنر به صورت تخصصی کار می‌کند و شماره 18 و 19 آن در زمستان سال 1399 منتشر شد. فصلنامه نگاه معاصر که به صورت تخصصی در حوزه سیاست خارجی و روابط بین‌الملل کار می‌کند که آخرین شماره آن قبل از تحولات اخیر افغانستان منتشر شد. فصلنامه پایدا که به صورت تخصصی در حوزه فلسفه، معارف فلسفی و اجتماعی منتشر می‌شود که شماره 11 و 12 آن در زمستان 1399 منتشر شد. مجله عدالت و امید است که به صورت ویژه‌نامه در موضوعات و شخصیت‌های برجسته ملی منتشر می‌شود که شماره هشتم آن در زمستان ۱۴۰۱ منتشر شد. علی‌رغم برخی مشکلات و چالش‌ها تلاش شد که این مجلات به‌گونه‌ای تخصصی منتشر شود که محتوای برخی از آنان با برخی از مجلات منطقه‌ای در حوزه زبان فارسی برابری نموده و در برخی از موارد به اقرار خود دوستان هم زبان فرازمندتر نیز می‌باشد.
۲. چاپ و نشر کتاب: بنیاد اندیشه در این مدت کوتاه، توانست بیش از ۱۰۰ عنوان کتاب در موضوعات مختلف تاریخی، سیاسی، حقوقی، اجتماعی، ادبیات و... چاپ و منتشر کند از جمله کتاب‌ها و ویژه‌نامه‌های شهید وحدت ملی استاد مزاری به دو زبان فارسی و پشتو، کتاب مرحوم حسین نایل تحت عنوان مجموعه مسائل هزاره، نامه تورانیان، شرح چند جلدی قانون احوال شخصیه اهل تشیع و مجموعه آثار مرحوم آیت الله محقق خراسانی در سال 1400. همچنین قرارداد جهت نشر مجموعه آثار مرحوم مبلغ که تنها یک جلد آن چاپ و منتشر شد. بستن قراردادهای دیگر برای تدوین و نشر شرح کد جزا، شرح قانون مدنی، نشر کتاب وقایع مرحوم کاتب، مجموعه آثار کاتب در قالب مجموعه آثار.
همچنین در این محفل پیام استاد دانش رئیس بنیاد اندیشه در محورهای ذیل توسط دکتر عبدالقیوم آیتی به خوانش گرفته شد. پیام استاد دانش چند محور را احتوا می‌کرد:
1. اهمیت فعالیت‌های فرهنگی، علمی و فکری و خلق آثار هنری و مطبوعاتی باید رسالمتمند و معطوف به هدف باشد.
2. کارها و فعالیت‌های علمی و فرهنگی نخست شناسایی شده و اولویت‌بندی شود. به نظر اینجانب در وضعیت کنونی به طرح‌های پژوهشی در محورهای ذیل اولویت داده شود. الف) تدوین تاریخ کشور به ویژه نیم قرت اخیر حتی به شکل وقایع نگاری، ب) معرفی نخبگان و چهره‌ها و فعالان عرصه‌های مختلف اجتماعی و ج) تبیین حقوق اساسی و بنیادهای نظام سیاسی از منظرها و ابعاد مختلف. کتابهای رویش‌ها نو از دیار کهن و جستاری در باره فدرالیسم از همین منظر قابل توجه و کار ارزشمند است.
3. ضرورت هماهنگی میان نهادهای فرهنگی و فکری.
سخنران بعدی دکتر عبدالله جعفری نویسنده کتاب «رویش‌های نو از دیار کهن؛ یادنامه و کارنامه علما و مفاخر بامیان» بود که پیرامون اهداف، روش، معیار و اهمیت تدوین این کتاب سخن گفت. کتاب رویش‌های نو از دیار کهن شرح حال و زندگی‌نامه مفاخر و رجال برجسته ولایت بامیان به عنوان نماد هویت هزاره‌ها بعد از حکومت عبدالرحمان خان تا دوره معاصر را پوشش داده است. ایشان ضمن سختی کار در این حوزه گفت: این کار با همکاری و نظارت هیات علمی مجمع علما و طلاب بامیان پس از چندین سال تلاش به ثمر نشسته که امروز ثمره این تلاش‌ها با حمایت مادی و معنوی چهره فرهیخته و فرهنگ دوست کشور استاد دانش توسط بنیاد اندیشه منتشر و رونمایی می‌شود.
وی معیار در گزینش عالمان را «تاثیرگذاری اجتماعی» بر شمرد و چنین توضیح داد که تاثیرگذاری در یکی از چهار عرصه معیار قرار گرفته است: تاثیرگذاری در حوزه اجتماع و سیاست، تاثیرگذاری در حوزه تعلیم و آموزش، تاثیرگذاری در حوزه تبلیغ و تاثیرگذاری در حوزه تالیف و خلق اثر. براین اساس فصل‌های کتاب در هشت بخش تحت عنوان هشت اقلیم آمده است. اقلیم اول: نخبگان علم و عمل، دوم: چهره‌های سیاسی، سوم: مدرسان علوم دینی، چهارم: مؤلفان و فعالان فرهنگی، پنجم: مبلغان دینی، ششم: عالمان اهل سنت، هفتم: زنان با فضیلت و هشتم: چهره‌های برجسته غیر روحانی. سعی شده است در هر فصل معیار با دقت اعمال گردد و چهره‌های شاخص آورده شود.
جعفری اضافه کرد: گرایش‌های مختلف سیاسی و جریانی در یک قرن اخیر به خصوص در نیم قرن اخیر در بامیان وجود داشته اما نگاه ما در این مجموعه هیچگاه نگاه سیاسی نبوده لذا از همه طیف‌ها در این مجموعه که واجد شرایط معیارهای تعریف شده بودند، حضور دارند. همچنین گفت در زندگی افراد چهار محور مورد التفات قرار گرفته است: ۱. زندگی و خانواده، ۲. کارنامه علمی. ۳. فعالیت‌های سیاسی واجتماعی و ویژگی‌ها و مهارت‌ها. در قسمت منابع گفت: در این کتاب منابع به ترتیب اولویت به منابع درجه اول، دوم و سوم تقسیم شده است. منابع درجه مصاحبه اشخاص و گزارش شاهدان عینی موثق، منابع درجه دوم: گزارش افراد موثق و خوش حافظه از اشخاص و شاهدان عینی است. منابع درجه سوم گزارش افراد و کتاب‌هایی است که شرایط منابع درجه اول و دوم را ندارد. در کتاب سعی شده با بودن منابع درجه اول و دوم منابع درجه سوم مورد استناد قرار نگیرد. در مجموع در این اثر با حذف مکررات ۹۴۰ منبع مورد استفاده قرار گرفته است. نویسنده کتاب در بخش ارزیابی نیز گفت: این کتاب در سه مرحله ارزیابی شده است: ارزیابی دبیر علمی، ارزیابی هیات علمی مجمع علما و طلاب بامیان و مشاوران خارج از مجموعه. در مجموع در این اثر به زندگی و کارنامه ۱۰۷ نفر پرداخته شده است.
سخنران دیگر این محفل استاد محمد فیاض ارزگانی بود که به صورت مختصر پیرامون عید غدیر و همچنین اهمیت تدوین دانشنامه مفاخر علمی، سیاسی و فرهنگی هزاره‌ها و اهل تشیع سخن گفت. وی گفت این مردم از میان خون و آتش برخاسته و نیازمند شناخت دقیق هویت تاریخی خود می‌باشد. مثلا در سراج التواریخ آمده که در دوره عبدالرحمن خان در حدود چند صد تن از علما و بزرگان یکه‌ولنگ اسیر و به کابل آورده شده بودند اما از نام و مشخصات آنان در تاریخ اثری نیست. یا از گزارش آمار مالیاتی حکومتی آن زمان به دست می‌آید که نزدیک ۱۰۰ هزار زن و دختر این مردم در جلال‌آباد پس از کشتار این مردم تسط عبدالرحمان خان به عنوان کنیز و برده به فروش رسیده بودند اما هویت آنان دقیق مشخص نیستند! .بنابراین ثبت مفاخر این مردم اهمیتی زیادی دارند که امیدواریم سایر ولایات نیز چنین کاری را انجام دهند.
دکتر عباسی رییس جامعه المصطفی العالمیه سخنران پایانی این محفل بود که وی سخنان خود را به دو بخش اهمیت غدیر و اهمیت کارهای علمی فرهنگی اختصاص داد. وی نسبت به مسئله نحوه زمامداری و اداره جامعه در اسلام گفت: طبق فرموده امام صادق، اسلام بر پنج پایه اساسی نماز، زکات، روزه، حج و ولایت بنا شده است. وی ضمن اشاره به حقوق بشر گفت: امروز کسانی مدعی رعایت حقوق بشر در دنیا هستند و دیگران را متهم به نقض حقوق بشر می‌کنند که سال‌ها پدران و اجداد شان تاجران برده در سراسر جهان بودند و تاهنوز محل نگهداری و زندان موقت بردگان در کنار سواحل آفریقا که منتظر رسیدن کشتی حمل بردگان بود، وجود دارد. جای تأسف دارد افرادی که در تمدن غربی به عنوان پدران آازادی و دموکراسی از آن ها یاد می‌شود که خود از بزرگترین تجار برده در دنیا بوده‌اند. رئیس جامعه المصطفی ضمن اشاره به سال‌ها رنج و بی عدالتی در افغانستان گفت ثبت وقایع تاریخی و برجسته کردن نقش کسانی که در تحولات یک کشور نقش دارند، اهمیت بسزایی دارد و کار امروز شما در این راستا بوده و قابل ارج است. دکتر ابراهیمی دبیر شورای علما و طلاب بامیان نیز در یکی از بخش‌های از محفل ضمن معرفی این شورا به اهمیت و ضرورت تدوین کتاب رویش‌های نو از دیار کهن پرداخت و به حاضران خیر مقدم گفت. در پایان، محفل با آیین رونمایی کتابهای "جستاری در باره فدرالیسم" و "رویش‌های نو از دیار کهن" به پایان رسید.
گزارش از توسلی غرجستانی
تصاویر زیر را ببینید:
نظرتان را بنویسید: